آئین‌نامه اجرایی تبصره ۱ ماده ۱۲ قانون نظام صنفی (ضوابط لازم برای صدور پروانه کسب توسط اتحادیه‌های صنفی در  شهرها) را بیان نموده است . برخی از مواد این دستورالعمل بشرح ذیل است :

ماده 1: هر فردی که بخواهد واحد صنفی ایجاد کند قبل از سپردن هر گونه تعهد ، اجاره یا خرید محل باید جهت اخذ مجوز لازم به اتحادیه صنف مربوطه مراجعه و درخواست کتبی خود را تسلیم نماید .

ماده 2: اتحادیه موظف است درخواست های رسیده برای اخذ پروانه کسب را به ترتیب شماره و تاریخ در دفتر مخصوص ثبت و رسید آن را به متقاضی تسلیم نماید . همچنین دریافت کننده پروانه کسب موظف است از تاریخ دریافت پروانه کسب ظرف شش ماه نسبت به افتتاح محل کسب اقدام کند .

تبصره - چنانچه اتحادیه درخواست متقاضی پروانه کسب را رد کند یا از صدور پروانه کسب استنکاف ورزد باید مراتب را با ذکر دلایل مستند به طور کتبی به متقاضی اعلام کند تا در صورتی که متقاضی به آن معترض باشد. می‌تواند اعتراض کتبی خود را ظرف بیست روز از تاریخ دریافت پاسخ به مجمع امور صنفی ذیربط تسلیم دارد مجمع امور صنفی مکلف است طی پانزده روز به اعتراض متقاضی رسیدگی و نظر نهایی خود را برای اجرا به اتحادیه مربوطه اعلام کند .

   ماده 3 : شرایط و مدارک لازم جهت تحصیل پروانه کسب : 1. تابعیت جمهوری اسلامی ایران ، در مورد اتباع بیگانه داشتن پروانه کار معتبر از وزارت کار و امور اجتماعی و پروانه اقامت معتبر از وزارت کشور . 2. ارایه سند مالکیت یا اجاره نامه رسمی و یا عادی و یا مبایعه نامه و یا ارایه قرار دادهای منعقد فی مابین متقاضی پروانه کسب باادرات و سازمان های دولتی ، نهادها، شهرداریها ، شرکت های تعاونی مسکن و شرکت های خاص صنفی ، شرکت های تحت پوشش سازمان های دولتی و نهادها . تبصره : دریافت تعهد محضری از دارندگان اجاره نامه عادی مبنی بر پذیرش مسئولیت حقوقی ناشی از آن . 3. گواهی پایان خدمت نظام وظیفه یا معافیت دائم و یا ارائه گواهی معتبر مبنی بر داشتن معافیت تحصیلی یا پزشکی و همچنین دارندگان دفترچه آماده به خدمت بدون مهر غیبت و در مدت اعتبار آن (وفق بند 6 ماده 10 قانون نظام وظیفه و بندهای (ج) ، (د) ، (ی) ماده 50 آیین نامه اجرایی قانون مزبور ) . تبصره : حداقل سن جهت خانمها به منظور دریافت پروانه کسب هیجده سال می‌باشد . ) 4. ارایه گواهی عدم سوء پیشینه . 5. ارایه آخرین مدرک تحصیلی با حداقل گواهی پایان تحصیلات ابتدایی یا سواد خواندن و نوشتن (به استثنای متقاضیانی که سن آنها از 50 سال به بالا می باشد) . 6. گواهی عدم اعتیاد به مواد مخدر از وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی . 7. ارایه پایان کار تجاری ، اداری و یا کارگاهی محل واحد صنفی و یا قبض یا رسید پرداخت عوارض کسب و پیشه سالیانه شهرداری و یاپروانه ساختمانی تجاری ، اداری و یا کارگاهی محل واحد صنفی و یا ارائه گواهی شهرداری مبنی بر بلامانع بودن صدور پروانه کسب .  8. ارایه کارت معاینه پزشکی و گواهی صلاحیت بهداشتی از وزارت بهداشت ،درمان و آموزش پزشکی برای صنوفی که مشمول قانون اصلاح ماده 13 قانون مواد خوردنی ، آشامیدنی بهداشتی و آرایشی می باشند . 9. ارایه هر گونه مدرک مبنی بر تشکیل پرونده و یا ارائه هر یک از اوراق پرداخت مالیاتی. 10. مدارک لازم دال بر دارا بودن صلاحیت فنی برای مشاغل خاص براساس آیین نامه مربوطه . 11. موافقت اداره نظارت بر اماکن عمومی نیروی انتطامی . 12. عکس جدید 12 قطعه . 13. فتوکپی شناسنامه عکس دار دو برگ در مورد اتباع بیگانه فتوکپی گذرنامه .  ماده 4: برای اشخاص حقوقی (شرکت ها ) و مشارکت های مدنی ، یک پروانه کسب بنام شرکت با ذکر نام مدیر عامل اشخاص حقوقی درخواست کننده و یا احدی از شرکاء در مشارکت های مدنی (که توسط سایر شرکاء کتباً معرفی و امضای آنان توسط دفتر خانه استاد رسمی گواهی شده باشد ) در صورت احراز سایر شرایط صادر می‌گردد .

 ماده 5: خرید و فروش پروانه کسب ممنوع می باشد در صورتی که دارنده پروانه کسب بخواهد واحد صنفی و پروانه خود را به دیگری واگذار کند باید درخواست کتبی خود را به اتحادیه تسلیم دارد اتحادیه در صورت واجد شروط قانونی بودن فرد معرفی شده و با رعایت سایر مقررات پروانه کسب متقاضی را باطل و بدون در نظر گرفتن حدود صنفی و سقف پذیرش و سایر شرایط خاص آن شغل پروانه جدیدی بنام فرد معرفی شده صادر می کند .

ماده 6: واحدهای صنفی که به عنوان آلاینده و یا مزاحم نقل مکان داده می شوند همچنان عضو اتحادیه ای که بوده اند خواهند ماند ، حتی اگر در محدوده جغرافیایی جدیدی قرار گیرند . ماده 7: برای صنوفی که طبق تصویب هیأت عالی نظارت رعایت حدود صنفی (فاصله مکانی ) الزامی است اتحادیه های صنفی هنگام صدور پروانه کسب موظف به رعایت آن ، پس از تصویب متراژ آن در کمیسیون نظارت خواهند بود .
 
ماده 8- اتحادیه موظف است فقط برای کسانی که پروانه کسب آنها صادر شده است کارت عضویت در اتحادیه صادر نماید صدور کارت عضویت برای افراد فاقد پروانه کسب ممنوع است .

ماده 9- کلیه واردکنندگان کالا که به صورت تجاری به واردات کالا اقدام می‌کنند و قصد توزیع یا فروش کالاهای وارداتی خود را دارند در صورتی که به عرضه مستقیم کالا به مصرف کنندگان مبادرت ورزند ملزم به اخذ پروانه کسب طبق مقررات این قانون خواهند بود .

ماده 10- اشخاص حقیقی یا حقوقی که طبق قوانین جاری موظف به اخذ مجوز فعالیت یا پروانه تأسیس ، بهره برداری یا اشتغال از وزارت خانه ها ، موسسات سازمان ها یا شرکت های دولتی ، سایر دستگاههای دولت که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر یا تصریح نام است یا نهادهای عمومی غیر دولتی هستند چنانچه به عرضه مستقیم کالا یا خدمات به مصرف کنندگان مبادرت ورزند ، مکلفند علاوه بر دریافت مجوز فعالیت یا پروانه نسبت به اخذ پروانه کسب از اتحادیه مربوطه اقدام کنند اشخاص مذکور مشمول قانون نظام صنفی و مقررات آن خواهند بود .

ماده 11- اتحادیه موظف است هر سه ماهه گزارش کتبی در مورد متقاضیان دریافت پروانه کسب و رد یا قبول صدور پروانه کسب جهت آنان را به مجمع امور صنفی مربوطه برای تسلیم به کمیسیون نظارت ارسال نماید .

ماده 12- اتحادیه های صنفی مکلفند نسبت به تعویض و یا تمدید پروانه کسب واحدهای صنفی با ارایه گواهی تشکیل پرونده و یا هر یک از اوراق پرداخت مالیات ، ‌عوارض کسب و پیشه شهرداری و برای مالیات های قطعی نشده ارایه گواهی مربوط به طرح پرونده در مراجع ذیربط و همچنین ارایه تأییدیه وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی برای صنوفی که مشمول قانون اصلاح ماده 13 قانون مواد خوردنی ، آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی می باشند اقدام نمایند . تبصره : کلیه دستگاههای که اتحادیه ها برای صدور پروانه کسب از آنها استعلام می کنند موظفند ظرف مدت 15 روز از تاریخ دریافت استعلام نظر قطعی و نهایی خود را اعلام دارند، عدم اعلام نظر در مهلت مقرر به منزله نظر مثبت است .

ماده 13- عضویت فرد صنفی در شرکت های تعاونی صنفی منوط به داشتن پروانه کسب معتبر در اتحادیه مربوطه می باشند .

ماده 14- تغییر محل کسب یا نوع شغل مستلزم اخذ پروانه کسب جدید با احراز شرایط این‌ آیین نامه می‌باشد .

ماده 15- در صورت مفقود شدن پروانه کسب صدور المثنی برای مدت باقی مانده اعتبار پروانه کسب بلامانع خواهد باشد .

ماده 16- در صورتی که مورد و یا مواردی از شرایط فردی یا مکانی صاحب پروانه کسب برابر اعلام مراجع ذیصلاح اسقاط گردد ، اتحادیه مربوطه مکلف است نسبت به ابطال پروانه کسب و تعطیل محل کسب براساس بند ه - ماده 30 ق.ن.ص اقدام نماید .

ماده 17- در صورت فوت صاحب پروانه کسب حقوق متعارف ناشی از واحد صنفی متعلق به ورثه است چنانچه ورثه یا نماینده قانونی آنها مایل باشند در صورت دارا بودن شروط فردی می توانند ظرف دو سال نسبت به اخذ پروانه کسب با رعایت مقررات اقدام کنند پس از انقضای مهلت مقرر پروانه متوفی از درجه اعتبار ساقط است .